Ứng dụng Ikigai trong định hướng nghề nghiệp

Bạn đang băn khoăn chọn ngành gì để học? Nghề gì để theo đuổi? Có nên đổi việc? Những câu hỏi này không dễ trả lời – nhất là khi bạn muốn công việc không chỉ mang lại thu nhập, mà còn mang lại ý nghĩa sống. Đó là lúc khái niệm Ikigai – lý do khiến bạn muốn thức dậy mỗi sáng – có thể trở thành kim chỉ nam.

1. Ikigai là gì và liên quan gì đến nghề nghiệp?

Ikigai là điểm giao nhau của bốn yếu tố:

• Điều bạn yêu thích (đam mê)

• Điều bạn giỏi (thế mạnh)

• Điều thế giới cần (giá trị xã hội)

• Điều bạn có thể được trả công (thu nhập)

Nếu chỉ làm điều bạn yêu nhưng không sống được với nó, bạn có thể thấy thỏa mãn tạm thời nhưng thiếu bền vững. Nếu chỉ làm vì tiền, bạn dễ bị kiệt sức. Ikigai giúp bạn tìm ra công việc vừa phù hợp, vừa ý nghĩa, vừa nuôi sống được bạn.

---

2. Cách sử dụng Ikigai để định hướng nghề nghiệp

Bước 1: Xác định bản thân

Tự hỏi mình:

• Tôi yêu thích điều gì? (Viết lách, giảng dạy, nấu ăn, lập trình…?)

• Tôi giỏi điều gì? (Tư duy logic, giao tiếp, phân tích, sáng tạo…?)

• Tôi muốn góp phần giải quyết vấn đề gì cho thế giới? (Giáo dục, môi trường, sức khỏe tinh thần…?)

• Những kỹ năng nào tôi có thể kiếm được thu nhập từ? (Thiết kế, tư vấn, quản lý, đào tạo…?)

Hãy ghi ra các câu trả lời thành 4 danh sách tương ứng. Đừng đánh giá hay giới hạn bản thân, cứ viết ra tất cả điều bạn nghĩ đến.

Bước 2: Tìm điểm giao nhau

So sánh 4 danh sách, tìm xem đâu là điểm giao thoa giữa các yếu tố. Ví dụ:

• Bạn yêu thích chia sẻ kiến thức

• Bạn giỏi diễn đạt, thuyết trình

• Xã hội cần giáo viên, nhà đào tạo, người truyền cảm hứng

• Bạn có thể được trả tiền để dạy, tư vấn, đào tạo

→ Vậy các nghề như: giáo viên, trainer, content creator, cố vấn… có thể là lựa chọn tiềm năng phù hợp với Ikigai của bạn.

Bước 3: Trải nghiệm để xác nhận

Không có lý thuyết nào chắc chắn bằng trải nghiệm thực tế. Hãy thử:

• Làm dự án nhỏ, đi thực tập, tham gia tình nguyện

• Gặp gỡ, hỏi chuyện những người làm nghề bạn quan tâm

• Đánh giá cảm xúc của mình sau từng trải nghiệm

Đôi khi, chỉ cần một tuần thử việc đúng lĩnh vực, bạn đã thấy rõ “đây là nơi mình thuộc về” – hoặc không.

3. Lưu ý khi ứng dụng Ikigai

• Ikigai không cố định. Nó có thể thay đổi theo thời gian, khi bạn trưởng thành, tích lũy thêm kỹ năng hoặc thay đổi góc nhìn.

• Bạn không cần phải giỏi tất cả ngay từ đầu. Có những thứ bạn yêu nhưng chưa giỏi – hãy học và rèn luyện.

• Không phải nghề nào cũng thỏa cả 4 yếu tố ngay lập tức. Bạn có thể bắt đầu từ điểm giao 2 hoặc 3 yếu tố, rồi dần phát triển theo hướng cân bằng.

4. Ví dụ ứng dụng Ikigai trong lựa chọn nghề nghiệp

→ Nghề phù hợp: Chuyên viên tham vấn – hoặc Content Creator giáo dục

Kết luận

Ikigai không phải là một công cụ chọn nghề thay bạn, mà là tấm bản đồ giúp bạn không lạc hướng. Khi bạn chọn nghề dựa trên cả đam mê, năng lực, nhu cầu xã hội và thu nhập, bạn sẽ không chỉ làm việc – bạn sẽ sống có ý nghĩa mỗi ngày.

Hãy bắt đầu từ việc hiểu chính mình – và kiên trì từng bước nhỏ để tiến gần hơn đến Ikigai của bạn.