Trong xã hội hiện đại đầy áp lực và lựa chọn, không ít cha mẹ lo lắng khi con thiếu động lực học tập, không biết thích gì, giỏi gì, hay nên theo đuổi con đường nào. Đây là lúc triết lý Ikigai – “lý do để sống” từ Nhật Bản – có thể trở thành chiếc la bàn quý giá trong hành trình nuôi dạy và đồng hành cùng con.
Ikigai là gì?
Ikigai được hiểu là điểm giao nhau giữa bốn yếu tố:
-
Điều con yêu thích
-
Điều con giỏi
-
Điều xã hội hoặc người khác cần
-
Điều con có thể được ghi nhận hoặc đền đáp
Với trẻ em, “được đền đáp” không nhất thiết là tiền bạc, mà có thể là lời khen, niềm vui, sự công nhận. Khi con được sống theo Ikigai, con sẽ có thêm động lực học tập, biết rõ bản thân và thấy mỗi ngày trôi qua đều có ý nghĩa.
4 bước ứng dụng Ikigai trong nuôi dạy con cái
1. Quan sát và trò chuyện để hiểu con
Cha mẹ hãy chú ý đến những điều sau:
-
Con thường say mê hoạt động nào?
-
Khi chơi hoặc học, điều gì khiến con hứng thú và tập trung?
-
Con có kỹ năng tự nhiên nào? (ví dụ: kể chuyện, lắp ráp, vẽ tranh…)
-
Con có niềm vui khi giúp đỡ người khác không?
👉 Ghi nhận những biểu hiện này để hiểu rõ điều con thích và điều con giỏi – hai mảnh ghép đầu tiên trong Ikigai.
2. Tạo môi trường trải nghiệm đa dạng
Không nên giới hạn con vào một vài lựa chọn. Hãy:
-
Cho con thử nhiều hoạt động: từ thể thao, nghệ thuật đến khoa học, thủ công…
-
Tôn trọng cảm xúc và ý kiến của con sau mỗi trải nghiệm
-
Tạo điều kiện để con được thử – sai – học
🌱 Đây là cách để con khám phá tiềm năng thật sự của bản thân, thay vì làm theo kỳ vọng của người lớn.
3. Dạy con hiểu giá trị của việc sống có ích
Ikigai không chỉ là sống vì bản thân, mà còn là sống có giá trị với người khác. Cha mẹ có thể giúp con hiểu rằng:
-
Mỗi hành động nhỏ (như giúp bạn, nhường ghế, nhặt rác…) đều có ý nghĩa
-
Khi con làm điều tốt, con không chỉ vui mà còn góp phần tạo ra ảnh hưởng tích cực cho xung quanh
🌍 Từ đó, con bắt đầu hình thành mảnh ghép thứ ba trong Ikigai: điều thế giới cần.
4. Đồng hành, không áp đặt
Ikigai không phải là một nghề nghiệp cụ thể, mà là cách sống có định hướng. Vì vậy:
-
Đừng vội ép con “tìm ra đam mê” hay “chọn nghề từ nhỏ”
-
Hãy là người gợi mở, lắng nghe và hỗ trợ
-
Tôn trọng sự thay đổi – Ikigai có thể lớn lên cùng với con
Lợi ích khi áp dụng Ikigai trong việc nuôi dạy con
✔️ Con hiểu rõ bản thân hơn
✔️ Con có định hướng sớm mà không bị áp lực
✔️ Con phát triển toàn diện cả về năng lực, cảm xúc và tinh thần
✔️ Mối quan hệ giữa cha mẹ và con trở nên nhẹ nhàng và tích cực hơn
Kết luận
Nuôi dạy con theo triết lý Ikigai không phải là bắt con “tìm ra mục tiêu sống” ngay từ bé, mà là gieo vào con niềm tin rằng ai cũng có một lý do đặc biệt để hiện diện trên đời này.
Hành trình ấy bắt đầu bằng cách cha mẹ hiểu con – tin con – và đồng hành cùng con từng bước một.
